ARABİSTAN’IN ÖZGÜR İNSANLARI “SALUKLAR”

ARABİSTAN’IN ÖZGÜR İNSANLARI “SALUKLAR” 

İslamiyetten önce, Arabistan-Hicaz’da nasıl bir yaşam vardı ? Hangi inançlar bulunuyordu ? Geçim kaynakları neydi ? Tüm bu bilgileri günümüze kadar gelen yazılı kaynaklarda bulmak mümkün mü ? Konuyla ilgili olarak M. Asım Köksal’ın kaleme aldığı “ Doğuştan Günümüze İslam Tarihi Mekke dönemi” adlı eserde bu soruların cevabını bulabiliriz.

M. Asım Köksal, ilgili kitabında Mekke-Medine arasındaki topraklarda yaşayan Türkçeye çevirdiğimizde “ Özgür İnsan “ anlamına gelen “SALUKLAR” isminde bir topluluk bulunduğunu belirtmektedir. İslamiyetten önce yaşayan bu topluluk, fakir ve yoksul kabilelerden meydana geliyordu. Yiyecek ve içeceklerini paylaşan bu topluluk, tam bir “komün” hayatı yaşıyordu. Bu topluluk, kabilelerinden dışlanan, atılan ve siyahi kadınlardan doğup, kimsesiz olan çocuklara da sahip çıkıyordu.

Saluklar, geçimlerini hayvancılık ve çok az olan topraklarında tarım ürünleri yetiştirerek sağlıyorlardı. Ancak, ürettikleri kendilerine yetmiyordu. Bu durumda, zengin olan kervan sahiplerinden sağladıkları bağışlarla yaşamlarını devam ettiriyorlardı. Bağışta bulunmayan kervan sahiplerine ise, zaman, zaman mallarına zorla el koyarak, bir nevi “vergi” alıyorlardı. Elde ettikleri tüm ürünleri ihtiyaç sahiplerine eşit dağıtıyorlardı. Hiç kimse fazlasını talep etmiyordu. Yani tam bir “ komün” hayatı yaşıyorlardı. Bu topluluğun felsefesi kısaca şöyleydi:

“ MÜLK ALLAH’INDIR “

“ Cimri zenginlerden alınan mal helaldir. Çünkü, bu mallar ALLAH tarafından bütün insanlara sunulmuştur. Bu mallar, cimri zenginler tarafından zorla alınmıştır. Malların esas sahibi

ALLAH’TIR. Mülk de, ALLAH’ındır. “

Bu topluluğa ait bazı veciz sözler de şunlardır:

“ Şerefsiz uzun yaşamaktansa, şerefli kısa yaşamak daha onurludur. “

“ Ekmeğimi aç ve yoksullarla paylaşmak, bana doymaktan daha çok zevk ve huzur veriyor. “

“ Ben, bana yetecek olandan fazlasını istemem. “

Salukların yaptığının benzerini yaklaşık dört yüz yıl sonra yapan ROBİN HOOD hakkında onlarca film yapıldı. Robin Hood’u tanımayanımız yoktur. Ancak, aynı şeyleri ondan dört yüz yıl önce yapan “ Saluklar “ hakkında fazlaca bilgiye sahip değiliz. Bu da batı ile doğunun farkını gösteriyor sanırım. Üstelik, Robin Hood, bu eylemleri bireysel yaparken, Saluklar toplu ve örgütlü olarak yapıyorlar.

Tarihi kaynaklar, Hz. Muhammed’in sahabelerinden olan Ebuzer GİFFARİ’nin müslüman olmadan önce, Salukların bir üyesi olduğunu, Hz. Peygamberin İslamiyeti tebliğ ettiğini duyunca, Mekke’ye gelerek, görüştüğünü ve ilk müslümanlar arasında yer aldığını belirtir. Ebuzer Giffari, Saluklardan gelen bu anlayışı, Hz. Osman zamanında da savunmaya devam eder, ancak sonu REBEZE çölüne sürülmek olur. Ve yaşamı da orada son bulur. Ancak, Salukların zenginlerden aldıkları “ vergi” nin yerini, İslam dininde “ zekat" alır. Salukların İslam dinini ilk kabul eden topluluklardan olmalarının nedenlerinden biri de, bu olmalı sanırım.

Saygılarımla.

Hamdullah Dedeoğlu

17.02.2018