KUR’AN’DA KADERE İMAN VAR MI ?

KUR’AN’DA KADERE İMAN VAR MI ?

Öğrenciliğimizde Din Bilgisi ve Ahlak derslerinde ilk öğrettikleri “İslam’ın şartı beş, İmanın şartı altıdır” olmuştu. Sınavlarda hep bu sorular sorulurdu. Biz de ezberlemek zorunda kalırdık. İçeriğini ve ne anlama geldiğini bilmezdik. Ancak, Kur’an’ı Kerim’i okuyup, inceledikten sonra “İmanın şartı altıdır” konusunda tereddüte düştüm. Ayetleri tek tek inceledikten sonra, imanın şartları konusunda en net cevabın Bakara suresinin 177. ayeti ile Nisa suresinin 136. ayetinde bulunduğunu gördüm. İlgili ayetler aynen şöyledir:

Bakara suresi 177. Ayet: “ Yüzlerinizi doğu’ya ve batı’ya çevirmeniz iyi olmak demek değildir. Doğru ve iyi olan, Allah’a, ahiret gününe, meleklere, kitaba, peygamberlere inanan, Allah sevgisiyle yakınlarına, yetimlere, düşkünlere yolculara, yolda kalmışlara, isteyenlere ve esirlere mal veren, namaz kılan, zekat veren, söz verdiği zaman sözünü yerine getiren, darda ve savaş alanında sabrdenlerdir. İşte onlar doğru olanlardır. Ve sakınanlar ancak onlardır. “

Nisa suresi 136. Ayet:” Ey inananlar! Allah’a, peygamberine ve peygamberine indirdiği kitaba ve daha önce indirdiği kitaba inanın. Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahiret gününü inkar ederse şüphe yok ki, tamamıyle sapıtmıştır. “

Ayetlerden de anlaşılacağı gibi, okulda bize öğretilen “imanın şartı altıdır” ı doğrulayan ve “kadere iman” ’ın, imanın şartları içinde yer aldığını belirten bir ayet bulunmamaktadır. Ayetlerde imanın şartları belirtilirken, “ Allah’a, Ahiret gününe, Meleklere, kitaba ve peygamberlere inananlar doğru olanlardır” denilmektedir. “kadere iman” imanın şartları arasında yer almamaktadır. Kaldı ki, “Kadere İman”ın Kur’an’daki ayetlerle çelişeceği kanaatindeyim. Zira, Allah Kur’an’ın bütününde insanlara iyiliği ve yardımlaşmayı öğütlemektedir. Kötülük ve fenalığı ise, men etmektedir. İlgili ayetlerden örnekler verirsek konunun daha iyi anlaşılacağı görüşündeyim.  Cuma hutbesinde tekrarlanan Nahl suresinin 90. ayetiyle başlayalım:

“ Muhakakki Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder, çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.”

Enfal suresi 51. ayet:” İşte bu ellerinizle yaptığınız yüzündendir. Yoksa Allah kullara zulumedici değildir.”

Kaf suresi 29. Ayet: “ Benim huzurumda söz değiştirilemez ve ben kullara asla zulmedici değilim.”

Nisa suresi 79. ayet: “ Sana gelen iyilik Allah’tandır. Başına gelen kötülük ise, nefsindendir.”

Şura suresi 30. Ayet: “ Başınıza gelen herhangi bir musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir. “

Ayetlerden görüldüğü gibi “kadere iman” ı özetleyen “hayır da şer de Allah’tandır” inancını teyit eden bir ayet bulunmadığı gibi, tam tersine “iyiliklerin Allah’tan, kötülüklerin ise, insanın kendisinden kaynaklandığı belirtilmektedir.

Saygılarımla.

Hamdullah Dedeoğlu

04.02.2019