ATATÜRK’ÜN AMASYA’LI AYDIN DİN ADAMLARI MÜFTÜ HACI TEVFİK EFENDİ : “ PAŞAM, BÜTÜN AMASYA EMRİNİZDEDİR, GAZANIZ, MÜBAREK OLSUN ”

                       Amasya, 2020.

ATATÜRK’ÜN AMASYA’LI AYDIN DİN ADAMLARI

MÜFTÜ HACI TEVFİK EFENDİ :

“ PAŞAM, BÜTÜN AMASYA EMRİNİZDEDİR, GAZANIZ MÜBAREK OLSUN ”

Mustafa Kemal Atatürk, aydın din adamlarına her zaman büyük önem vermiştir. Onlara büyük saygı duymuştur. Toplumun aydınlatılmasında, aydın din adamlarının görev almasını çok önemli görmüştür. Milli mücadeleye başlarken, onları kazanmadan, başarılı olamayacağını tespit etmiştir. Bugünkü yazımızda, Kurtuluş savaşı yıllarında kendisine destek olan Amasya’lı aydın din adamlarını anmak istedik. Onların hatıraları önünde bir kez daha saygıla eğiliyoruz.

Mustafa Kemal ATATÜRK’ün kurtuluş savaşını başlatmak amacıyla 19 mayıs 1919 da, Samsun’a gelmesi, Amasya sancağında heyacan ve ümit yaratmıştı. İngiliz işgalinde olan Samsun’da rahat bir çalışma ortamı bulamayan Mustafa Kemal, Maiyetindeki bir heyeti Amasya’ya gönderip, araştırma yapmasını istemişti. Heyetin başında Miralay Dr. İbrahim Tali bey vardı. Sıhhıye müfettişi İbrahim Tali bey, Amasya’da yaptığı incelemeleri ve görüşmeleri bir raporla Havza’da bulunan Mustafa Kemal’e iletti. Görüşmeler olumlu geçmişti. Amasya’nın ileri gelenleri, başta Müftü Hacı Tevfik efendi olmak üzere, destek vereceklerini iletmişlerdi.

MUSTAFA KEMAL AMASYA’DA

Bu haberlerden memnun olan Mustafa Kemal, daha güvenli bir yer olan Amasya sancak merkezini çalışmaları için  uygun buldu. İzmir’in Yunanlılar tarafından işgalini protesto eden Havza mitinginden sonra, Amasya’ya hareket edilmesine karar verildi. Mustafa Kemal ve arkadaşlarını, 12 Haziran 1919 günü, Amasya’nın çıkışında bulunan CÜLÜS tepede (Bugünkü Kozlu un fabrikasına yakın yerde) Amasya müftüsü Hazı Hafız Tevfik efendi, Amasya kaymakam vekili Mustafa bey, Belediye başkaını Topçuzade Mustafa bey, 5. Kafkas fırka komutanı Cemil Cahit bey, Mevlevi şeyhi Cemalettin bey, Amasya eşrafı, öğrenciler ve kalabalık bir halk tarafından askeri törenle karşılandılar. Karşılama içten ve coşkuluydu. Mustafa Kemal bundan memnun olmuştu. Müftü Tevfik efendi, Mustafa Kemal ile tokalaşırken, “ Paşam, Bütün Amasya emrinizdedir. Gazanız mübarek olsun” sözleri kendisini duygulandırmış ve heyacanlandırmıştı. (Hüseyin Menç, Milli mücadele yıllarında Amasya, sayfa 89, Amasya Belediyesi Kültür yayınları)

Mustafa Kemal’in talimatıyla kurulan Amasya Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti başkanlığı yapan Müftü Hacı Hafız Tevfik efendi, 25 Mayıs 1920’de patlak veren Zile isyanının bastırılmasında etkin olmuş, kendisinin kurduğu “ Milis kuvvetleri” ile isyancıların üzerine yürümüş, 5. fırka askerlerine destek vermişti. Müftü Hacı hafız Tevfik Efendi yoğun çalışmaların sonucunda, 1921 yılı Kasım ayında yakalandığı zattüre’den dolayı, 55 yaşında vefat etti. Kadılar mezarlığında taoprağa verildi. Vasiyeti üzerine, mezar yeri belli edilmedi.

Kurtuluş savaşında, Amasya sancağına bağlı olan Havza kazası müftüsü İsmail efendi, Merzifon müftüsü Ahmet vehbi efendi de, başından sonuna kadar Kurtuluş savaşına destek verdiler. Ruhları şad, mekanları cennet olsun. Kendilerini minnet ve şükranla anıyoruz.

Saygılarımla.

Hamdullah Dedeoğlu

23.04.2018.