ATATÜRK’ÜN HAZIRLATTIĞI KİTAPTA ALEVİLİK VE ŞAMANİZM

 

ATATÜRK’ÜN HAZIRLATTIĞI KİTAPTA ALEVİLİK VE ŞAMANİZM 

Anadolu'ya Horasan bölgesi ve Orta Asya'dan gelenlerin  İslam dininden önceki inançları Şamanist-Budist, Zerdüşt-Mecusi’idi.  Bu dinlerle  ilgili olarak bugüne kadar yüzeysel bilgilerle yetinmek zorunda kaldık. Oysa,  Anadolu’da aydınlanma devrimini başlatan büyük önder Mustafa Kemal Atatürk bu eksikliği daha 1930'lu yıllarda tespit etmiş, Türklerin İslamiyet’ten önce hangi inançlara  sahip olduğunun araştırılmasını istemiş.Yaptırdığı araştırmalar sonucunda bu  görevi İlahiyatçı  Prof. Dr. Yusuf Ziya Yörükan'a verilmesini uygun bulmuş.

Yusuf Ziya Hoca uzun çalışmalardan sonra, 1932 yılının Ocak ayında, el yazması ile iki nüsha  olarak hazırladığı kitabı  Dolmabahçe sarayında  ATATÜRK'E takdim ediyor.  Eserin adı “MÜSLÜMANLIKTAN EVVEL TÜRK DİNLERİ- ŞAMANİZM”

Yusuf Ziya Hoca, 1950 yılına kadar kitabın yayınlanmasını bekliyor. Ancak yayınlanmıyor.  Bu tarihten sonra Çankaya köşkü kitaplığında  kitabın akıbetini araştırıyor, fakat bulamıyor. Tekrar yayınlamayı düşünüyor. Ancak, 1954 yılında vefat ediyor. Kitabın yayına hazırlanması görevi oğlu Dr. Turhan Yörükan'a düşüyor. Kitabın ilk basımı 2005, son basımı ise 2014'de yapılmış.

AVM içinde bulunan bir kitap evinde gezerken kitabın başlığı dikkatimi çekti. Başlıklarına ve içeriğine baktıktan sonra, satın almaya karar verdim. Okudukça kitaba olan ilgim de artmaya başladı. İçinde eski Türkçe, Arapça ve Farsça çok sözcük geçmesine rağmen anlaşılır bir dille yazıldığını söyleyebilirim.

Yusuf Ziya Hoca,  Şamanizmi incelerken, Aleviliğin İslam anlayışı ile karşılaştırmalar yapıyor ve şu sonuca varıyor. “ALEVİLİK BİR TÜRK MEZHEBİDİR” diyor. Bu tespitini,  Alevilerin ibadet dilinin Türkçe olması ile de destekliyor. Ayrıca, Aleviliğin ibadetlerini, gelenek ve göreneklerini Şamanizm ile olan benzerliklerini ele alıp tezini güçlendiriyor.

Yusuf Ziya hoca, Şamanizmde ve Alevilik'de  yer alan ortak uygulamaları şöyle sıralıyor;

-Dini törenlerde ve ibadetlerde kurban kesmek.

--Ölümden sonra aş-yemek pişirmek.

--Yatırlara ve evliyalara önem vermek ve ziyaret etmek.

--Dini törenlerde saz çalmak,

--Nazara karşı mavi boncuk takmak, kurşun dökmek.

--Lohusa kadınlara al basmasına karşı kırmızı kurdele takmak,

--Sinsin oyunu oynamak,

Şüphesiz, bu adet ve inançların büyük bir kısmı Anadolu'da Sünni halk tarafından da uygulanmaktadır. Bu da adet ve inançların Orta Asya ve Horasan kökenli olduğunu göstermesi bakımından  önemlidir.

Yazar, Şamanizmden,  Aleviliğe geçen başka inanç ve adetler olduğunu da belirtiyor. Bunlardan en önemlileri, Alevilikdeki Müsahiplik ve CEM ibadetinde bulunan on iki hizmetin altısını yerine getiren makamların Şamanizmde de yer almasını gösteriyor. Bunlar, Dede, Zakir (saz çalan),  Meydancı, Çerağcı (kandil), Saki (su ve içki dağıtan) ve Kurbancı. Yazar, Şaman törenlerinde Kımız ve Araga( Rakı)  içildiğini, semah yapıldığını da ayrıca  belirtiyor.

1932 yılında yazılan ancak,  “kayıp” olan bu eseri yetmiş üç yıl sonra yayına hazırlayan Dr. TURHAN YÖRÜKAN'A  teşekkürlerimi ve saygılarımı iletiyorum.

Atatürk’ün hazırlattığı kitapta yer alan Alevilk ile ilgili bilgileri ve Şamanizmle olan benzerliklerini sizinle paylaşmak istedim. Yararlı olması dileği ile…   

Saygılarımla.           

Yazan: Hamdullah DEDEOĞLU

14.01.2015

YOUTUBE'DA ALEVİLİK ALEYHİNDE KONUŞANLARA VERİLEN CEVAPLAR: SİZ MEYDANI BOŞ MU ZANNEDİYORSUNUZ?

YOUTUBE'DA  ALEVİLİK ALEYHİNDE KONUŞANLARA VERİLEN CEVAPLAR:

SİZ MEYDANI BOŞ MU ZANNEDİYORSUNUZ?

Son zamanlarda YOUTUBE'DA tarikat destekli bazı sitelerin aleviliği yeren, İslam dışı gösteren yayınların fazlalığı dikkatimi çekti. Bunlara cevap verilmesi gerektiğini düşündüm. Zira bunu yapanlar meydanı boş bularak istedikleri gibi at koşturacaklarını zannediyorlar. Kulaktan dolma, yüzeysel bilgileri ile aleviliği İslam ve din dışı göstererek, yer yer hakarete varan ifadeler kullanmaktalar. İşte bu sitelere kendi sayfalarında verdiğim cevapları bir makale şeklinde yayınlamanın faydalı olacağına kanaat getirdim. Yararlı olması dileği ile...

Birinci cevap: İHRAMCIZADE KEREM ÖNDER'E: "ALEVİLER NEDEN HZ. ALİ'YE BENZEMİYOR" BAŞLIKLI KONUŞMAYA

Sayın konuşmacı,

 Herkes inancını istediği şekilde yaşayabilir. Bütün inançlar kutsaldır. Allah ile kul arasına ne hakla giriyorsunuz? Bu yetkiyi nereden alıyorsunuz? Başkası da sizin inancınıza aynı şekilde müdahale etse ne diyeceksiniz merak ediyorum. Alevilerle uğraşmayı da bırakın. Halk arasında kışkırtıcılık yapmayın. Ayrıca namaz bütün dinlerde vardır. Yahudilikte, Hıristiyanlıkta ve Zerdüştilikte de namaz ibadeti bulunur. Namaz İslamiyetin direği değildir. İslam'ın özü iyi ahlak ve adalettir. Bunu söyleyen de Hz. Muhammed'dir. 

Sayın konuşmacı,

Aleviler Cem ibadetinde namaz kılarlar. Ancak sizin kıldığınız şekilde değildir. Cem ibadeti, NUR suresinin 35. ve 36. ayetlerine uygundur. Zira bu ibadet peygamber efendimizin Mekke'de yaptığı ibadetin aynısıdır. Namazın anlamı Allah'a yakarmak, niyaz etmek, dua etmektir. Bunların hepsi Cem ibadetinde vardır. 

Sayın konuşmacı,

Ehli Sünnet mezhepleri diye Kur'an'da bir ayet yoktur. Ehli Sünnet mezhepleri peygamber efendimizin vefatından dört yüz yıl sonra ABBASİ halifesi KADİR BİLLAH tarafından alınan bir kararla ortaya çıkmıştır.  Tamamen siyasi bir karardır. Kendi iktidarını korumak içindir.

İKİNCİ CEVAP: İLİM VE DAVET ADLI SİTEYEDİR. "ALEVİLERİN AHLAKLARI GÜZEL FAKAT YOLLARI YANLIŞ"  BAŞLIKLI KONUŞMAYA

Bu sitedeki konuşmalar, daha önce alevi olduğu ileri sürülen Emrah Tekin adlı şahsın ağzından yine alevi inancını küçümseyen, İslam dışı gösteren bir yayındır. Tarikat destekli olduğu anlaşılmaktadır. Bu siteye verilen cevap da şöyledir:

"Beyfendi İslamiyetin özü iyi ahlak ve adalettir. Bunu söyleyen Hz. Muhammed'dir. Bununla ilgili çok sayıda hadis vardır. Namaz ibadeti Yahudilikte, Hıristiyanlıkta ve Zedrdüştilikte de vardır. Aleviler de Cem'lerde iki rekat namaz kılarlar. İslam'da şekilcilik olmaz. Öz önemlidir. Bu düşünceyi İslam'a sokan VAHHABİLİK'tir. Onun kurucusu da İngilizlerdir. Osmanlı'yı yıkmak için kullanmışlardır. Bazı bireysel olayları anlatıp, aleviliği karalamayın. Kimse bu yetkiyi size vermedi. İnançlara saygılı olun. Tarikatçılık yapacaksanız kendi inancınızı anlatın. Olur mu?  Ehli Sünnet imamlarından İmam-ı Azam-ı okumanızı öneriyorum. Selamlarımla."

Alevilik aleyhine yayın yapan sitelerin oldukça yoğun bir faaliyet içerisinde oldukları görülmektedir. Bunların bir merkez tarafından yönetildiği anlaşılmaktadır. Arkasında örgütlü bir gücün olduğu belli olmaktadır. O nedenle kurumsal olan Alevi vakıfların, derneklerin ve Cemevlerinin bu tür yayınlara karşı uyanık olmaları ve gerekli önlemleri almalarını öneriyorum.  

Saygılarımla.

Hamdullah Dedeoğlu.

11.11.2022.