EHLİ SÜNNET İMAMLARINDAN EBU HANİFE : “ ŞERİAT DİN DEĞİLDİR “

EHLİ SÜNNET İMAMLARINDAN EBU HANİFE : “ ŞERİAT DİN DEĞİLDİR “

İlahiyatçı Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk hocanın kaleme aldığı “ İMAM-I AZAM SAVUNMASI” adlı eserle ilgili olarak daha önce üç ayrı makale yazmıştık. Ancak, İmam-ı Azam ‘ın (Ebu Hanife) “ Şeriat Din değildir” görüşünü yazmayı atladığımızı gördük. Bu makalemizde hem İmam-ı Azam’ın hem de Yaşar hoca’nın konu hakkındaki görüş ve yorumlarına yer vereceğiz.

Öncelikle Ehli-Sünnet imamlarından olan Ebu Hanife’nin konu hakkındaki görüşlerine yer vereceğiz. İmam-ı Azam “ Din ve Şeriat “ hakkında şöyle demektedir:

“DİN DEĞİŞMEZ AMA, ŞERİAT DEĞİŞİR “

“Tanrı elçileri, ayrı ayrı dinler üzerinde değillerdir. Onların hiç biri, hitap ettiği topluma, kendinden önceki peygamberlerin dinini terk etmeyi emretmemiştir. Onların tümünün dini bir tek dindi. Oysa ki, onların her biri, kendisinin tebliğ ettiği şeriata çağırmış, kendisinden önceki peygamberin şeriatına uymayı yasaklamıştır. Çünkü onların temsil ettikleri şeriatler pek çoktur ve farklıdır. “

“ Bunun içindir ki, Allah şöyle buyurmuştur: “ “Sizden her biri için bir yol-şeriat ve bir yöntem belirledik. Allah dileseydi sizi elbette bir tek ümmet yapardı. Ama size vermiş olduklarıyla sizi imtihana çeksin diye öyle yapmamıştır.”” (Maide suresi, 48. ayet)

İmamı Azam devamında şöyle demektedir:

“ Allah’ın dininde değişme yoktur. Din ne değiştirilir ne başka şekle sokulur. Ama Şeriatler değiştirilir, başka şekle sokulur. Çünkü, öyle şeyler vardır ki, Allah onu bir halk için helal kıldığı halde, başka bir halk için haram kılmıştır. Öyle şeyler vardır ki, Allah onu şu topluluk için emrettiği halde, bir başka topluluk için yasaklar. Kısacası, şeriatler hem çoktur, hem de değişiktir.“ (Ebu Hanife, el-Alimu vel-Müteallim, sayfa 16-17)

“ ŞERİAT NEDİR, NE DEĞİLDİR ? “

Yaşar Nuri hoca, kitabının 162. ve 163. sayfasında yukarıdaki başlıkla ilgili olarak, şöyle yazmaktadır:

“ Geniş su yolu, yöntem, tavır, kural gibi anlamları olan şeriat, bu şekliyle Kur’an’da tek bir yerde geçmektedir. CASİYE suresi, 18. ayet. Aynı kökten ve aynı anlamda bir de ŞİR’A sözcüğü vardır ki, onun geçtiği yer Maide suresi 48. ayettir. Şir’a, yol ve yöntem anlamındaki MİNHAC sözcüğü ile birlikte kullanılmıştır.”

“.... Şeriat, İslam veya Kur’an ile eşitlenemez. Şeriat, mezhep kabulleriyle, nihayet fıkıhla eşitlenebilir. Şeriatı İslam’la eşitlemek isteyen anlayış, bir çok kabulünün Kur’an’la ve zamanla çeliştiği anlaşılmış bulunan örfleri(gelenek-görenek-adetler) din yapmayı amaçlayan anlayıştır. Önce şeriatle dini eşitlemekte, sonra da devrini bitirmiş yorumlardaki bir takım kuralları din diye halkın önüne koymaktadır. Burada ALLAH ile aldatmanın tipik bir görünümüyle karşı karşıyayız.”

Yaşar hocanın söyledikleri bugün din adına söylenen ve yapılanlara ne kadar benziyor değil mi ? Hocaya neden saldırıldığını şimdi daha iyi anlıyoruz. Bizleri aydınlattığı için, hocamıza tekrar teşekkür ediyoruz. Ruhu şad, mekanı cennet olsun.

Saygılarımla

Hamdullah Dedeoğlu

14.08.2018.