KUR’AN’DA
KADERE İMAN VAR MI ?
Öğrenciliğimizde
Din Bilgisi ve Ahlak derslerinde ilk öğrettikleri “İslam’ın
şartı beş, İmanın şartı altıdır” olmuştu. Sınavlarda hep
bu sorular sorulurdu. Biz de ezberlemek zorunda kalırdık. İçeriğini
ve ne anlama geldiğini bilmezdik. Ancak, Kur’an’ı Kerim’i
okuyup, inceledikten sonra “İmanın şartı altıdır” konusunda
tereddüte düştüm. Ayetleri tek tek inceledikten sonra, imanın
şartları konusunda en net cevabın Bakara suresinin 177. ayeti ile
Nisa suresinin 136. ayetinde bulunduğunu gördüm. İlgili ayetler
aynen şöyledir:
Bakara
suresi 177. Ayet: “ Yüzlerinizi doğu’ya ve batı’ya
çevirmeniz iyi olmak demek değildir. Doğru ve iyi olan, Allah’a,
ahiret gününe, meleklere, kitaba, peygamberlere inanan, Allah
sevgisiyle yakınlarına, yetimlere, düşkünlere yolculara, yolda
kalmışlara, isteyenlere ve esirlere mal veren, namaz kılan, zekat
veren, söz verdiği zaman sözünü yerine getiren, darda ve savaş
alanında sabrdenlerdir. İşte onlar doğru olanlardır. Ve
sakınanlar ancak onlardır. “
Nisa
suresi 136. Ayet:” Ey inananlar! Allah’a, peygamberine ve
peygamberine indirdiği kitaba ve daha önce indirdiği kitaba
inanın. Kim Allah’ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini
ve ahiret gününü inkar ederse şüphe yok ki, tamamıyle
sapıtmıştır. “
Ayetlerden
de anlaşılacağı gibi, okulda bize öğretilen “imanın şartı
altıdır” ı doğrulayan ve “kadere iman” ’ın, imanın
şartları içinde yer aldığını belirten bir ayet
bulunmamaktadır. Ayetlerde imanın şartları belirtilirken, “
Allah’a, Ahiret gününe, Meleklere, kitaba ve peygamberlere
inananlar doğru olanlardır” denilmektedir. “kadere iman”
imanın şartları arasında yer almamaktadır. Kaldı ki, “Kadere
İman”ın Kur’an’daki ayetlerle çelişeceği kanaatindeyim.
Zira, Allah Kur’an’ın bütününde insanlara iyiliği ve
yardımlaşmayı öğütlemektedir. Kötülük ve fenalığı ise,
men etmektedir. İlgili ayetlerden örnekler verirsek konunun daha
iyi anlaşılacağı görüşündeyim. Cuma hutbesinde
tekrarlanan Nahl suresinin 90. ayetiyle başlayalım:
“ Muhakakki
Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder, çirkin
işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp
tutasınız diye size öğüt veriyor.”
Enfal
suresi 51. ayet:” İşte bu ellerinizle yaptığınız yüzündendir.
Yoksa Allah kullara zulumedici değildir.”
Kaf
suresi 29. Ayet: “ Benim huzurumda söz değiştirilemez ve ben
kullara asla zulmedici değilim.”
Nisa
suresi 79. ayet: “ Sana gelen iyilik Allah’tandır. Başına
gelen kötülük ise, nefsindendir.”
Şura
suresi 30. Ayet: “ Başınıza gelen herhangi bir musibet, kendi
ellerinizle işledikleriniz yüzündendir. “
Ayetlerden
görüldüğü gibi “kadere iman” ı özetleyen “hayır da
şer de Allah’tandır” inancını teyit eden bir ayet
bulunmadığı gibi, tam tersine “iyiliklerin Allah’tan,
kötülüklerin ise, insanın kendisinden kaynaklandığı
belirtilmektedir.
Saygılarımla.
Hamdullah
Dedeoğlu
04.02.2019