ALEVİLİĞİN KURUMSALLAŞMASI İÇİN NE YAPILMALI?

 ALEVİLİĞİN KURUMSALLAŞMASI İÇİN NE YAPILMALI?

Alevi İslam’ı hakkında son otuz yılda çok sayıda akademik araştırma yazıları yayınlandı. Bu elbette ki sevindirici olmuştur. Ancak bu yayınların parça parça olması nedeniyle bir bütünlük sağlayamamıştır. Bir kısmı da Aleviliğin özünü anlamaktan ve dolayısıyla topluma aktarmaktan uzak kalmıştır. Zira bunların yine büyük kısmı akademik bir dille yazıldığı için sıradan insanların Alevi İslam’ı kavramasını ve öğrenmesini zorlaştırmıştır. O halde ne yapılmalıdır? Bu makalemizde bu soruya cevap verip, önerilerimizi sunacağız.

1-Akademik yayınlarda çok sade ve herkesin anlayabileceği bir dil kullanılmalıdır.

2-Birincisi, Akademisyenlerin Alevilik için kullandıkları “SENKRETİK” ve “HETERODOKS” tanımı terk edilmelidir. Zira bütün dinler bir gecede ortaya çıkmamış ve birbirlerinden etkilenmiştir. Bu açıdan bakıldığında, bütün dinlere “Senkretik” dememiz gerekir. İkincisi, Alevilik “Heterodoks” bir inanç değildir. Yani, merkez dışı ya da diğer deyimle “Sapkın” bir inanç değildir. Herkesin inancı kutsaldır. Ve birbirine saygı duymalıdır. Toplumsal barış da ancak bu anlayışla sağlanır.

3-İçinde Alevi inanç önderlerinin de bulunduğu bir kurul oluşturularak, ALEVİ  İSLAM ANSİKLOPEDİSİ hazırlanmalı, geniş bir mutabakat sağlandıktan sonra da yayınlanmalıdır.

4-İlk, Orta ve Liselerde, Alevi İslam’ın, Din ve Ahlak Bilgisi derslerinde geniş olarak yer alması sağlanmalıdır. Ancak bu bilgiler ders kitaplarında yer almadan önce, mutlaka Alevi inanç önderlerinin onayından geçmelidir.   

5-İlahiyat Fakültelerinde “DİNLER TARİHİ” derslerinde Alevi İslam yorumuna da yer verilmelidir.

6-Alevi inanç önderlerini yetiştirmek üzere, Ankara, İstanbul, İzmir, Adana ve Diyarbakır’da ALEVİ AKADEMİLERİ kurulmalıdır.

7-Alevi Akademilerinde, konusunda yetkin akademisyenlerin yanında mutlaka Alevi inanç önderleri de yer almalıdır.

8-Akademilerdeki eğitim mutlaka uygulamalı olmalıdır.

Yukarıdaki önerilerimiz ülkemizde yaşayan Alevi toplumu için evrensel bir haktır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin vermiş olduğu kararlar da bunu gerektirmektedir. Bu yapıldığı taktirde, Aleviliğin kurumsallaşması yolunda hızla ilerleme sağlanacağı ve takriben 15-20 yıl gibi bir sürede toplumdaki yerini alacağı, ülkedeki kardeşliğin, birliğin sağlanmasına katkı yapacağı da muhakkaktır.

Kardeşlik ve birlik de ancak eşitlik ve adalet temelinde sağlanır. Eşitliğin ve adaletin olmadığı yerde kardeşlik de birlik de sağlanamaz.

 Hamdullah Dedeoğlu

15.08.2025.